Kağıt icat
Lidyalılar
zamanında icat edilen para, ister madeni İster banknot olsun, İnsan
hayatına damgasını vuran en önemli sembollerden biri.
Para kağıt icat edilmeden önce, deniz kabuğundan kıymetlii
metallere kadar çeşitli mallar değişim aracı olarak kullanıldı.
Tarihteki ilk madeni para basımı I.Ö. VII. yy' da Anadolu' da
Lidyalılar tarafından gerçekleştirildi. Dünyanın ilk büyük darphanesi
Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul Simkeşhane' de kuruldu. M.Ö.
118 yılında deri para kullanan Çinliler, İv 806 yılında da ilk kağıt
icat parayı yaptılar Batıda kağıt paraların basılması ve kullanılması
17. yy sonlarına rastlıyor. İlk kağıt icat para'nın 1690' lı yıllarda
ABD ve İngiltere hükümetleri tarafından basıldığı ve dolaşıma
çıkarıldığı, 1694 yılında İngiliz Merkez Bankası ve diğer ülke merkez
bankalarının kurulması ile de yaygınlaştığı biliniyor. Osmanlı
İmparatorluğunda ilk i kağıt paralar idari, sosyal ve yasal reformların
gündeme geldiği Tanzimat Döneminde tedavüle çıkarıldı. İlk Osmanlı
Banknotları Abdülmecit tarafından 1840 yılında "Kaime-i Nakdıye-i
Mutebere" adıyla, bugünkü dille "Para Yerine Geçen Kağıt", bir anlamda
para olmaktan çok faiz getirili borç senedi veya hazine bonosu
niteliğinde düzenlendi. Matbaada basılmayan ve elle yapılan bu
paraların her birine resmi mühür vurulurdu Osmanlı Yönetimi, 1842
yılından itibaren de matbaada para basmaya başladı. Birinci Dünya
Savaşı sırasında da 1915 yılından itibaren altın ve Alman hazine
bonolarını karşılık göstererek dört yıl boyunca , yedi tertipte toplam
160 milyon liranın üzerinde banknot çıkarttı Bu banknotlar "evrak-ı
nakdiye" adı altında Türkiye Cumhuriyeti' ne intikal etti ve
Cumhuriyetin ilk yıllarında kağıt para bastırılma-dığından 1927 yılının
sonuna kadar tedavülde kaldı.